ถั่วในกำมือ

พระพุทธองค์ตรัสว่า จิตของคนเรานั้นเหมือนกับลิง

เราจึงเรียนรู้เรื่องของจิตใจของเราได้มากมาย
จากพฤติกรรมของลิง ลิงนั้นเกลียดกะปิ
ถ้ากะปิถูกมือมันเมื่อไหร่
มันจะถูนิ้วกับพื้นจนเลือดไหลเต็มมือ
จนกว่ากลิ่นกะปิจะหาย ในที่สุดจนกลายเป็นว่า
กะปิถึงจะร้ายก็ไม่ร้ายเท่า ความเกลียดกะปิ

ที่มือลิงเป็นแผลเหวอะหวะไม่ใช่เพราะกะปิ
หากเป็นเพราะความจงเกลียดจงชังกะปิต่างหาก
สิ่งที่เราเกลียดนั้น
บ่อยครั้งไม่น่ากลัวเท่ากับความเกลียดชังในจิตใจเรา
ความเกลียดชังหรือพูดให้ถูกก็ คือความรู้สึกอยากผลักไส
ซึ่งรวมทั้งความโกรธและความกลัว
จึงเป็นเจ้าตัวร้ายที่เราต้องระวังให้มากๆ
แต่นั่นเป็นเพียงครึ่งหนึ่งของความจริงเท่านั้น

นอกจากความอยากผลักไสแล้ว
ความยึดติดเป็นอีกสิ่งหนึ่ง
ที่เราต้องระวังไม่แพ้กัน

กลับมาที่ลิงจอมซนอีกทีในอินเดีย
ลิงเป็นไม้เบื่อไม้เมากับชาวบ้าน
เพราะชอบโขมยผลไม้ในสวน
ชาวบ้านจึงคิดวิธีจับลิงโดย

ใช้กล่องไม้ซึ่งมีฝาด้านหนึ่งเจาะรูเล็กๆ
พอให้ลิงสอดมือเข้าไปได้
ในกล่องมีถั่วซึ่งเป็นของโปรดของลิง
วางไว้เป็นเหยื่อล่อวันดีคืนดี ลิงมาที่สวน
เห็นถั่วอยู่ในกล่องก็เอามือล้วงเข้าไปหยิบและกำถั่ว
แต่พอถอนมือออกมาก็ติดฝากล่อง
เพราะกำมือของลิงนั้นใหญ่กว่าฝากล่องที่เจาะไว้
ลิงพยายามดึงมือเท่าไหร่ก็ไม่ออก

พอชาวบ้านมาจับก็ปีนหนีขึ้นต้นไม้ไม่ได้เพราะมือเปล่าอยู่ข้างเดียว
สุดท้ายก็ถูกคนจับได้ ลิงหาได้เหลียวใจไม่ว่า
เพียงแค่มันคลายมือออกเท่านั้น มันก็เอาตัวรอดได้
แต่เพราะยึดถั่วไว้แน่นไม่ยอมปล่อย จึงต้องเอาชีวิตเข้าแลก

มีหลายอย่างที่เราอยากได้ใฝ่ฝัน จึงถึงกับยึดไว้อย่างเหนียวแน่น
เวลาประสบปัญหาเพียงแค่คลายสิ่งที่ ติดยึดนั้นเสียบ้างปัญหาก็คลี่คลาย
แต่เป็นเพราะเราไม่ยอมปล่อย จึงเกิดผลเสียตามมามากมายไม่คุ้ม

กับสิ่งที่ติดยึดจะชอบหรือพึงใจกับอะไรก็ตาม
อย่าถึงกับยึดติดจนเหนียวแน่นเกินไป

เพราะโอกาสที่หน้ามืดตามัวนั้นมีสูงจนหาทางออกไม่เจอ
ปัญหาทั้งหลายในชีวิตนั้น ถ้าเรารู้จักปล่อยวางบางสิ่งเสียบ้าง
มันก็จะบรรเทาไปได้เยอะ

บ่อยครั้งการปล่อยวางไม่เพียงแต่เป็นจุดเริ่มต้น
ของปัญหาเท่านั้น หากเป็นทางออกจาก ปัญหาเลยที่เดียวความจริง
การอยากผลักไสอะไรสักอย่าง ก็เป็นการติดยึดอีกแบบหนึ่งนั่นเอง
ทั้งๆ ที่ลิงพยายามถูกำจัดกลิ่นกะปิไปจากมือ
ก็อดไม่ได้ที่จะดึงมือมาดมหากลิ่นกะปิซ้ำแล้วซ้ำ
เล่า รู้ทั้งรู้ว่ากลิ่นกะปินั้นเหม็น
แต่ก็ดมมือไม่ยอมเลิกง่ายๆ
ในทำนองเดียวกัน
ไม่ว่าเราจะโกรธอะไรหรือเกลียดใคร
ก็มักดึงสิ่งนั้นหรือคน
นั้นเข้ามาในจิตใจให้ครุ่นคิดเสมอ
ไม่ยอมปล่อย ไม่ยอมวางเสียทีทั้งๆ
ที่ยิ่งคิดก็ยิ่งทุกข์ ปล่อยวางเสียเถิด
แล้วใจเราจะเบาขึ้นเป็นกอง

ความทุกข์ทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นเพราะพลัดพรากจาก
สิ่งที่รัก หรือ ประสบกับสิ่งที่ไม่พึงปรารถนา
ที่มันบีบคั้น กดทับจิตใจเราไม่หยุดหย่อนเสียที
ก็เป็นเพราะเราไปยึดไปแบกมันเข้าไว้ทั้งวันทั้งคืน
ในหลายกรณี ความทุกข์ก็ไม่ได้มาจากไหน
หากมาจากการยึดติดไม่ยอมปล่อย
ดังเจ้าลิงหวงถั่ว